Attila Aşut bugünkü yazısı; ”Dergileri okurken…” i okurken (!) ilk paragrafta kullandığı bir sözcük dikkatimi çekti; ”özengen” !..Çok güzel değil mi?.. Yazar bugünkü köşesinde, yazın dergilerinde gördüğü yanlışların kendisini şaşırttığını belirtiyor ve şöyle sürdürüyor yazısını ; ” Anadolu’da özengen çabalarla çıkanlar neyse de meslekten kadroların yönettiği alımlı çalımlı dergiler bile böyle!..”
Doğrusu amatör dururken özengeni hiç kullanmadım bugüne dek. Elli yılı aşkın bir süredir ben de öz Türkçeciyim. Hatta Çan ilçesinde çalışırken meslektaşlarımla teksirle basımını yaptığımız Özlem adlı gazetede kullandığım öz Türkçe sözcüklerden ötürü adım komüniste çıkmıştı (!) Ne kolay komünist olmak değil mi (?) Bu konuda Attila Aşut’la kıdemim aynı sayılır(!) (Kendisi 1939 doğumlu.)
Neden amatör değil de özengen ?..
Çünkü amatör sıfatı Fransızca… Aynı sözcükte hem kalın (a) hem ince (e) ünlü kullanıldığı için büyük ünlü uyumumuza aykırı.
Küçük ünlü uyumuna da aykırıdır. Bu kuralımıza göre ilk hecede düz (a,e,ı,i) varsa daha sonraki hecelerde bunlardan biri gelmelidir, yuvarlak (o,ö,u,ü) varsa ise ya düz geniş (a,e), ya da dar yuvarlak (u,ü) gelmelidir. Daha önceki derslerimizden (!) anımsayacaksınız; o-ö geniş yuvarlak ünlüler sözcüklerimizin yalnızca ilk hecesinde bulunur. (Doktor, horoz, koro, adaptör, donör, klasör, kargo, paso… yabancıdır.)
Bakınız dilimiz ne güzel bir sıfat kazanmış. Özenmek kökünden -gen yapım ekiyle türetilmiş -alıngan, akışkan, kırılgan, kaygan… gibi- böyle bir sözcük dururken Fransızca amatörü kullanmam ben artık. Özengen bir yazar (!) olarak size de böyle yapmanızı salık veriyorum. Yalnız öz Türkçeciye çıkabilir adınız ve siz de komünist olarak nitelendirilebilirsiniz, bunu göze almanız gerekir (!)
Not: Attila Aşut BirGün’de bu tür konuları işliyor. Emekli bir Türkçe öğretmeni olarak yazdıklarından öğrendiklerim oluyor. Örneğin bugün Gugıl’da bir görüşünü okudum; ”Öztürkçe” yerine ”öz Türkçe” yazılmalı dediği için ben de yukarıda öyle yazdım. Aklıma yattı!..
Dersimiz bu kadar! Ünlü uyumları biraz kafanızı karıştırmış olabilir. Affola(!)