10.yazı!
Evet, bunu bir yerlerden anımsayacaksınız değil mi? İlk önce, evveliyatı hakkında bilgi vereyim… 1,2,3… 7,8,9 diye tam dokuz adet yazmıştım. Kim için, ne için?.. Silivri Köylü Pazarımız için Silivri Belediyesinin desteği ile açılmış ama belediyemiz, bir gün olsun vefa yüzü görmemişti. Başkanlar değişti; daha ertesi gün, ayaklarımın dibine kayısı kasası sürdüler! Kayısılar Malatya’dan…
Ne bu şimdi değil mi?.. Viktualienmarkt!
Avrupa’dan bir “köy Pazarı”ndan söz edeceğim.
Viktualienmarkt, Almanya’da Münih şehrinde 1807 yılında doğmuş bir köy pazarıdır. Sadece ve sadece civarda köylülerin ürettikleri ürünlerinin satıldığı, şehrin merkezinde üstelikte tam merkezinde kurulmuş 217 yıllık bir pazar yeri. Santim şaşmıyor, özel yasalarla kuruluyor ve 200 yıldır bu yasalarla da korunuyorlar…
Pazar yerinin girişinde ne yazıyor biliyor musunuz?
Burası bu şehrin namusudur. Burada hile, hurda, yalan, dolan bulamazsınız… Kocaman bir yazıyla asmışlar…
Almanya’nın önemli şehirlerinden biri olan ve Münih’in eski kentinin tam kalbinde yer alan Viktualienmarkt, bir çiftçi ve bitki pazarı olma amacı ile kurulmuştur. Şu an gurmelerin en uğrak pazarı olan Viktualienmarkt içinde aranılan her şey bulunabilmektedir.
Viktualienmarkt’ın Tarihinden söz edelim biraz:
Münih halkı 19. yüzyılın başlarına kadar ihtiyaç duydukları tahılları, meyveleri, sebzeleri ve daha pek çok ürünü tedarik etmek için sürekli olarak Marienplatz’a gitmek zorunda kalmıştır. Fakat bu pazar alanı insanlara artık yetmemeye başlamış ve yeni bir pazar ihtiyacı doğmuştur.
İhtiyaçtan dolayı Kral Max I. Joseph, 1807 yılında yeni bir ürün satma alanı kurulmasını emretmiştir. İlk kurulduğu yıllar sadece pazar meydanı olarak adlandırılan bu yere, sonrasında yiyecek için bir ifade biçimi olan Viktualien ibaresi de eklenmiştir.
Zaman içinde pazara yeni eklemeler yapılmıştır. Özellikle meyvelerin ve Kuzey Denizi’nden tutulan balıkların satılması için ayrı bir alan eklenmiştir. Böylelikle sadece küçük bir pazar olan bu alan, daha sonraları günümüzdeki halini almıştır. Viktualienmarkt, içinde aranılan her şeyin bulunabildiği muazzam bir pazar görünümünü kazanmıştır.
Niçin yazdım bunlara? Almanya nere, burası nere?..
Viktualienmarkt, Münih’te doğdu, 217 yıldır ayakta tüm Avrupa’ya örnek oldu. En yakın takipçileri Avusturya, İspanya, Çekya, Hollanda ve Belçika’dır.
Biz mi? Yakında kapanırız. Giren, çıkan yok… Birbirlerine soruyorlar; “ne oldu böyle” diye.
Ha, bakın hafta başında hemen alt tarafınızda manav vardı. 30 yıldır oradaydı kapandı. Bilin istedim.
Sonrası yok! “Neden, işlemiyor tezgahlar?” diye bir sorun kendinize…
Üretici yok orada, toptancı da yok, hepsi market sahibi gibi! Ticaret erbabı olmuş her biri…
Çünkü, örgütlenmenin ne olduğunu bilmiyorlar! Kimse de işin ucundan tutmamış. Üretenler de şaşkın. Belediyeler oraya bir saha komiseri atayamadılar. İnin, Ege’nin kasabalarına bütün hepsinin fiyat tespit komitesi var. Burada niçin yok! Üretici yok, Çünkü herkes halden çalışıyor.
Bana kimse gönül koymasın. Dünya da örgütlü toplumlar daima kazanmıştır. Markette 8.90 TL olan domatesi 25 TL’den verenler var… Bütün stantlar boş ve herkes birbirine soruyor “ne oldu böyle” diye.